करिब २० वर्षपछि हुन लागेको स्थानीय तहको निर्वाचनमा कुन पार्टीलाई मत दिने तयारीमा हुनुहुन्छ, आम मान्छेले आम मतदातालाई सोध्ने विषय हो यो । मताधिकार नागरिकको अधिकार हो । यो बहुदलको सौन्दर्यको रुमपा पनि लिने गरिन्छ । दलिय प्रतिस्पर्धामा निर्वाचन कुन दल अब्बल छ, कुन दलको नीति तथा कार्यक्रम राम्रो छ । कसले जनताको पक्षमा काम गरे, वा गरेनन् भन्ने जान्ने, मान्ने र अनुभूत गर्ने उपयुक्त अवसर पनि हो । तर निर्वाचनलाई आफ्नो अनुकूल पार्न गरिने प्रयत्न र प्रयासले निर्वाचनको खास मक्सद पूरा हुन सकेको छैन ।
कुल मतदाताको तीस प्रतिशतको हाराहारीमा खस्ने मतका आधारमा छानिने प्रतिनिधिले आम जनताको प्रतिनिधित्व गर्न सक्दैनन् । तर बहुमतको विल्ला दिएर अल्पमतलाई नेता मानेर उसैलाई निर्वाचित भएको घोषणा गर्ने प्रवृत्ति नेपालमा मात्रै होइन, विश्वमा नै फैलिएको छ । के त्यसो भए बहुदलमा निर्वाचन यस्तै हुन्छ वा त्यही नै निर्वाचनको खास रुप हो त ? प्रश्न संगीन छ । तर उत्तर दिनेहरु आजसम्म मौन छन् र भन्छन् यो नै लोकतन्त्रको सर्वोत्तम रुप हो ।
यसपटक २० वर्षपछि हुन लागेको स्थानीय निर्वाचनको विशेष महत्व रहेको छ । यस पटक सिंहदरबार गाँउ गाँउमा पुगेको छ । विगतमा जतिसुकै लोकतन्त्रको रटान लगाइएपनि लोकतन्त्र जनताको घर आँगनमा पुग्न सकेको थिएन । लोकतन्त्रको दुहाइ दिएर बाँसको कप्टेरा ठड्याएको भरमा निर्वाचन जित्ने परम्परा स्थापित थियो । अझ धादिङ जिल्लाको हकमा त जसले मनि, मशल प्रयोग ग¥यो, उसैले निर्वाचनमा विजयी भएको घोषणा गर्ने तथा गराउने अवस्था रहँदै आएको थियो । पल्सर कुदाएको भरमा निर्वाचनमा बुथ कब्जा गर्ने र आफू आफैले विजयी भएको घोषणा गर्ने प्रवृत्ति राम्रैसँग हावी छ ।
के यसपटक पनि त्यही प्रवृत्ति दाहोरिने त होला नी ? आम मतदाताको प्रश्न छ । जनतालाई स्वतन्त्र रुपमा मत हाल्न दिने, कुनै पनि प्रकारको प्रभार र प्रलोभन नदिने हो र सबैलाई मत हाल्न दिने अवस्था आएको खण्डमा निर्वाचनको परिणाममा आकाश जमिनको फरक पर्न सक्छ । तर धादिङ जिल्लाको विगतका केही निर्वाचनमा हे¥यौ भने आफूलाई घोर संसदवादमा विश्वास गर्ने पार्टीले मनि र मशलको भरमा निर्वाचन जितेको तथ्य आम मतदाताको बीचमा स्थापित छ ।
फेरी यस पटक पनि उही पूरानो र बिहारी शैली नदोहोरिएला भन्न सकिन्न । दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा सबै प्रकारको तिकडम प्रयोग गर्नेमा एमाले अग्रमोर्चामा थियो । जनताको मौलिक अधिकारको खण्डित गर्न यसले हुने र नहुने सबै उपाय अपनाएको थियो । आम मानिसहरु भन्छन् , निर्वाचन जित्ने नाममा एमालेले देखाएको भद्दा मजाक अहिले पनि चर्चाको शिखरमा छ । जसरी पनि चुनाव जित्ने मानसिकतामा धादिङमा विहारी शैली भित्र्याउनेमा एमालेको नकारात्मक देन छ भन्नेका कोही कसैको दुईमत रहन सक्दैन ।
निर्वाचन संघारमा आइपुगेको छ । मतदातालाई फेरी पनि प्रभाव र प्रलोभनको प्रक्रिया सुरु भइसकेको छ । अब निर्णय गर्ने पालो धादिङका सचेत मतदाताको हातमा आइपरेको छ । तपाईको मत पल्सर कुदाउने, मनि मशलमा विश्वास गर्ने, जनमतलाई लाट्ठी र मुङ्ग्रीको भरमा त्राहीमान बनाउनेलाई दिने कि ? सिंहदरबार गाँउ गाँउमा पु¥याउने शक्तिलाई दिने । एमाले र काँग्रेसले जतिसुकै लोकतन्त्रको कुरा गरेपनि, माओवादीले एकाध निर्वाचनमा पराजित भएपनि आखिर सिंहदरबार गाँउमा ल्याउन माओवादी नै आवश्यक प¥यो । साँझको समयमा बत्ती गएर हैरान पर्ने, खाना खान टुकी र मट्टीतेल खोज्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्य माओवादीले गरिदिएको छ ।
रुबीभ्यालीका जनता नागरिकताको लागि धादिङबेसी झर्नुपर्ने छैन, सामान्य काम गराउन गाविस सचिव खोज्दै बीचबजार र सिरानबजार गर्नुपर्ने छैन । विकासको अवसर खोज्न काठमाडौँ र सिंहदरबार पनि जानुपर्ने छैन । विकास भएन हाम्रोमा भन्दै बसाई सरेर जानुपर्ने पनि छैन । अब तपाईका लागि सरकार गाँउमा आएको छ, तपाईको सरकार तपाईको आँगनमा आएको छ ।
तपाईको अधिकार तपाईसँगै आएको छ । तपाईको सिंहदरबार अब तपाईको गाँउमा नै बन्नेछ । त्यो कसले दियो र कसले ल्यायो , तपाई फेरी पनि बहकाईमा पर्नुभयो र तपाईको अमूल्य मत एक बोत्तल रक्सी, दुई चार हजार पैसा र बाँसको कप्टेरा देखाएको भरमा उही पल्सरे पार्टीलाई दिनुभयो भने त्यसले पार्ने प्रभाव कस्तो पर्ला ? एकपटक मनन गर्नुस धादिङका मतदाता । तपाईको सिंहदरबार तपाईको गाँउमा ल्याउने काम माओवादीले गरेको, प्रचण्डले गरेका हुन्, माओवादी जनयुद्धले गरेको हो । यो तपाईलाई थाहा छ । माओवादीका नेता बिग्रिए, नेताले जनतालाई हेरनन्, यो आम प्रश्न हो । तर त्यही बिग्रिएकाहरु सप्रिएर आएका छन् ।
आज शालिकराम जमरकट्टेल तपाईसँगै छन् । आम पुष्पविक्रम मल्ल तपाईसँगै छन्, आज ज्यूदा सहिद रामबहादुर भण्डारी तपाईको सुख दुखमा साथ दिएका छन् । तपाईको माँझमा छन् । हिजो जनयुद्धमा तपाईले जोगाएका शैलेशहरु तपाईकै साथमा छन् । यिनले तपाईको विपक्षमा कहिल्यै बदमासी गरेनन् । तपाईले आँखै अगाडि ढलेका तपाईका प्रिय नेता जीवन थपलिया तपाईले बिर्सनु भयो, तपाईका लागि भनेर आन्दोलनका लागेका अर्जुन लम्साल तपाईले भूल्नु भयो । अहँ धादिङका जनताले कहिल्यै भूल्न सक्दैनन् । आज तपाईको मत सिंहदरबार गाँउमा ल्याउनेलाई दिने कि तपाईलाई मनि र मशलको भरमा बाँसको कप्टेरा देखाएर तपाईको कतै अपहरण गर्नेलाई दिने सोच्ने दिन आएको छ ।
तपाईले बहकिएर फेरी पनि घामले तातो दिन्छ भनेर लाग्नुभयो भने धादिङ फेरी पनि पछाडि पर्नेछ । संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनमा सबै हत्कन्डा अपनाएर चुनाव जितेकाले तपाईलाई के दिए, तपाईले के पाउनु भयो ? हावाबाट बिजुली, समुन्द्र नै नभएको ठाँउमा पानी जहाज, घर घरमा ग्याँसको पाइप लाइन ? तपाईलाई क्षणिक मनोरञ्जन चाहिएको छ कि सिंहदरबार तपाईको गाँउमा चाहिएको छ । आज विचार गर्ने बेला आएको छ ।
तपाईले नियमित पाउन थालेको विद्युत् सोलार पार्टीले दिएको हैन, आज धादिङमा लोडसेडिङ छैन, तपाई खाना पकाउने र खाने बेलामा टुकी र मट्टीतेल खोज्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्य भएको छ । तपाई काममा विश्वसा गर्नुहुन्छ भने यस पटक स्थानीय तहको निर्वाचनमा सोलार पार्टीलाई होइन, टुकीवाला पार्टीलाई होइन उज्यालो नेपाल पार्टीलाई मत दिन अग्रसर बन्नुपर्छ । एनजिओ, आइएनजिओलाई अगाडि सारेर भूकम्प पीडितलाई घर बनाउने नदिने प्रवृत्ति तपाईले चिन्नुभएको छ ।
निर्वाचन जितेकाले एनजिओलाई अगाडि लगाए, ती को को हुन ? सार्वजनिक वन मिचेर पार्टीको प्रचार संयन्त्र स्थापना गर्ने पनि तपाईले चिन्नुभएको छ । अरु दल केही होइनन, हामी मात्रै हौ, मेला पात नगर, फरक विचार भएकालाई सामाजिक संस्कारमा समेत बञ्चित गर भन्ने पार्टी र नेता पनि चिन्नुभएको छ । ठूला ठूला भाषण गर्ने तर वरको सिन्को पर नसार्ने प्रवृत्ति पनि तपाईले देख्नुभएको छ । यी सबै देख्नुभएको छ भने यस पटकको मत सिंहदरबार गाँउमा नै ल्याउनेलाई नै हुनेछ । उज्यालो नेपालका पक्षधरलाई नै हुनेछ ।
