सागर कुँवर
भर्खर यो दुनियाँबाट विदाभएका भारतकापुर्व राष्ट्रपती चर्चित वैज्ञानिक एपिजे अब्दुलकलामजो भारतीयप्रथममिसाइलमेन समेत हुन, उनले भनेका छन् महान मान्छेहरुकालागिधर्म मित्रताको मार्ग हो तर साना मान्छेहरु यसलाई लडाईको साधन बनाउँछन् । यो भनाई यहाँकिनउदृत गर्न खोजिएको हो भने कलामले हिजो भर्खर यो चराचर जगतबाट विदालिए तर उनको छिमेकी देश नेपालमाभने धर्मयुद्धको उद्घोष भएको छ । आफूलाई निकै नै देवताको अवतार सम्झने, जनतालाइ सधैं रैती सम्झने कथितधर्म गुरुहरुबाट यसप्रकारको धर्मिक युद्ध गर्ने चेतावनीआएका छन् ।
सन्र्दभः नेपालको नयाँ संविधान २०७२ माधर्मनिरपेक्षता राख्ने विषयलाई लिएर हिन्दु अतिवादीहरुले हिन्दु राज्यनभए धार्मिक युद्ध गर्ने र नास्तिकहरुलाई त हतियार प्रयोग गरेर लखेट्ने सम्मको दुसाहास गरेका छन् । इतिहासको मजाकभनौ देशले परिवर्तनकाआँकुराहरु प्mेर्न लागेका वेलापुनः देशलाई प्रतिगमनतर्फ धकेल्नको लागि देशमाहिन्दु राज्यको मागगरिएको छ र त्यसको पक्षमाआन्दोलन समेत उठान गरिएको छ । यो अग्रगमनकारीहरुकालागिदुखःद र चुनौतीपूर्ण घडी हो ।
सबै भन्दापहिले हामीले के बुझ्न अनिवार्य छ भने धर्म निरपेक्षताको अर्थ राज्यको कुनै धर्म हुँदैन र सबै जनतालाई आफुलाई मन लागेको धर्म मान्ने स्वतन्त्रता हुन्छ । जो कसैले जुनधर्म मान्न मन लाग्छ त्यो मान्नपाउने अधिकार जनतामा हुन्छ धर्म निरपेक्ष राज्यमा । अहिले हिन्दू धर्म सापेक्ष वाहिन्दू राज्यबनाउनु पर्ने जुनआवाज हरु उठेका छन तिदुई प्रकार्को दृष्टिकोणबाट उठेको पाइन्छ । एक्, जनतावाट , जनताले धर्म निरपेक्षताको बारेमा स्प्ष्ट नबुझिकन र हिन्दू धार्मिक अतिवादिहरुको गलतप्रकार्को प्रचारप्रसारबाट प्रभावितभएर हिन्दू राज्यको माग गरेका छन । दुई, रास्ट्रीय तथाअन्तरास्ट्रीय हिन्दू अतिवादीहरुले त्यो आवाज उठाएका छन र त्यसको पक्षमाआन्दोलन समेत गरेका छन । हिन्दू अतिवादीहरुको दवाबमाआएर अहिले मुख्यभनिने राजनितिकदलहरु धर्मनिरपेक्षतादबबत पछाडी हट्ने सन्केत गरेका छन । यसरि हेर्दा अहिले धर्म निरपेक्षताबाट पछी हट्ने दलहरु भोलिको दिनमा गणतन्त्रबाट पनि पछी हट्ने सम्भावानालाई अस्विकार गर्न सकिन्न । अहिले धर्म निरपेक्षताबाट पछी हटियो भने त्यो स्वतन्त्राको आन्दोलनलाई बिश्वासघात गरेको ठहरिनेछ । अहिले फेरी देशमाधर्म निरपेक्षताको पक्षमाव्यापकजनदबाब सृजनागर्नु पर्ने अवश्यकता रहेको छ्, त्यो पनिजनतालाई धर्म निरपेक्षताको अर्थ बुझाएर र धार्मिक अतिवादीहरुको भ्रमलाई धुलाई गरेर ।
धर्मनिरपेक्षता र गणतन्त्र परिवर्तनकाफलहरु हुन । समाजविकासको क्रममाआजको २१ औंशताब्दीमाधर्मको आड राजनीतिगर्नेहरु इतिहासका गद्धारहरु हुन ।आज नेपालको वर्तमानअवस्थालाई हेर्दा पनिहिजो दिनमा देश र जनतामाथी व्रमलुट मच्चाएका, जनताको रगतमाहोली खेलेका तथाजनताको छातीमा वुटले कुल्चेका देशद्रोहीहरुले दलगतआधारमाहिन्दु धर्मको नाममा देशमा गणतन्त्रलाई समाप्तपार्ने योजनामाकामगरिरहेका छन् । हिजो दिनमाजसले राजाको पक्षमाकामग¥यो, जसले प्रजातन्त्रको घाँटी निमोठ्न तयार भयो र निमोठ्यो त्यो नै आफूलाई अब्बलदर्जाको प्रजातन्त्रवादी स्वघोषित विल्ला भिराउँदै जनताको नाममाभजनगाएर हिन्दु धर्म सापेक्ष राष्ट्रको वकलातगरिरहेको छ । यो प्रतिगमनको सेवाबाहेक अरु केहीहोइन् ।
हामीले संसार भरका देशहरुलाई हेर्ने हो भने जहाँधर्म निरपेक्षता छ, त्यहाँ सबै धर्मलाई समान दृष्टिकोणका आधारमा राज्यले व्यवहार गरेको हुन्छ । राज्यले कुनै एक मात्रधर्मलाई मान्यतादिएर धर्मसापेक्ष मुलुकको निर्माण गर्नु भनेको स्वतन्त्रतालाई हरण गर्नु हो । छिमेकी देश भारत धर्म निरपेक्ष मुलुकहो, त्यहाँ धेरै जनताले हिन्दु धर्म मान्दछन्, हिन्दु धर्मालवम्बीकाथुप्रै मठ मन्दीरहरु छन तर त्यहाँहिन्दु धर्म मान्नेहरुलाई कहीं कतै अवरोध भएको त पाइदैन् । सबै धर्महरुलाई समान ढंगले हेरिन्छ र त्यहीव्यवहार गरिन्छ । विश्वकाप्रायःजसो सब मुलुकहरुमायसप्रकारको परमपरा रहेको छ ।
यहाँ यो पनिमहत्वको विषयहो कि जुन देश धर्म सापेक्ष छन्, ती देशहरुमाअहिले पनिदिनहु जसो लडाईहरु भएका छन् । अहिले मध्यपुर्वका देशहरुमा त्यसप्रकारको अवस्था रहेको छ ।
आज देशमाहिन्दु धर्मलाई हतियारको रुपमाप्रयोग गरेर प्रतिगामीशक्तिहरु देशमा गणतन्त्रलाई खतमगर्ने योजनामालागेका छन् भने जनआन्दोलनका सहयात्रीदलहरु समेतले धर्मनिरपेक्षताबाट पछाडि हट्ने संकेतहरु दिएका छन् । यदि नेपाललाई धर्मसापेक्ष मुलुकको रुपमा अगाडि बढाइयो भने भोलीको दिनमात्यसले गम्भिर प्रकारको द्धन्द्धको सृजनागर्नेछ । आज साम्राजयवादीहरुले विश्वभरीको प्रगतिशिलशक्तिहरुलाई खतमागर्नको लागिजात र धर्मलाई मुख्यहतियार बनाएका छन् । यदि नेपालको संविधानहिन्दु धर्म सापेक्ष भयो भने भोलीको दिनमा सामाज्यवादीहरुले अन्यधर्म मान्यहरुलाई धार्मिक स्वत्नत्रताको आन्दोलन गर्नको लागि योजनाबनाएर देशमाधार्मिक लडाई हुने सम्भावानालाई अस्विकार गर्न सकिन्न ।
अहिले मिडिायामा आएको समाचारलाई विश्वास गर्ने हो भने मुख्य राजनीतिकदलका नेताहरु समेत धर्म निरपेक्षताबाट पछाडि हट्ने संकेत देखिएको छ । यदित्यसो भयो भो त्यो देशकालागिगम्भिर घातक सावितहुनेछ । आजभोलीपनि के पनिहल्लागरिन्छ भने, देशमाधर्म किनवेच हु्न्छ । हो, आजधर्मको किनबेच भएको छ्, त्यो साम्राज्यवादले गरेको कामहो । धर्मको किनबेचलाई हिन्दू राज्यले रोक्न सक्दैन । त्यो सोचाई हामीले नराखौ बरु साम्राज्यवादका विरुद्ध लड्न तयार होऔं । अर्को कुरा नेपाललाई विश्वमाचिनाउनहिन्दु धर्म सापेक्ष मुलुकहुनुपर्दछ भन्ने कमजोर सोचाइहरु प्निपाइने गरेको छ तर तयो सबै भ्रममात्रहो । नेपाललाई चिनाउनको लागिधर्मको आड लिनु पर्दैन, देशको विकास गरेर देशमाभएका स्रोत र साधनको परिचालन गरेर देशमा समानताको दियो वाल्ने हो भने देश आफै चिनिनेछ । अहिले पनि नेपालहिन्दु राज्यभएको हुनाले विश्वमाचिनिएको हाइन् । नेपालविश्वमानचित्रमाहुनुमाआफ्नै विशेषताहरु छन् ।कामगर्ने बेलामानगर्ने अनिधर्मले बिश्वमा देखाउने कुरा नगरौ । चिनधर्मनिरपेक्ष मुलुक तर बिश्वमा राम्रो हैसियत राख्ने देश हो । धर्मनिरपेक्षताबिनाधार्मिक स्वतन्त्रतामिल्दैन । यि कुरामाहाम्रो ध्यानजाओस ।
धर्मनिरपेक्ष मुलुकभयो भने हिन्दुहरुकामन्दिहरु भत्कने छैनन्, झन सबै धर्म मान्नेहरुकाबिचमाधार्मिक सहिष्णुता कायमहुनेछ । देशमाधार्मिक विविधतामा वृद्धि हुनेछ । धार्मिक विविधतामाहुने वृद्धिले देशमाधार्मिक पर्यटनको विकासमा ठुलो टेवा पु¥याउनेछ जसबाट राज्यले आफ्नो आर्थिक स्थितीलाई मजवुतबनाउने अवसर पाउने छ । त्यसकारण अहिले धर्मनिरपेक्षताको विरोध होइन, समर्थनमा देशमाअग्रगमनको बाटो रोज्नबाट पछि पर्नु हुँदैन् । मुलतः देशमाअहिले हिन्दु राज्यको माग राजतन्त्रको पुनःस्थापनागर्ने नियोजित षडयन्त्रसँग जोडिएर आएको छ, यसका विरुद्ध व्यापक संघर्षको आवश्यकता छ ।
२०७२ श्रावण १२ गते
कठमाण्डौं ।