धादिङ । धादिङको सिद्धलेक गाउँपालिका वडा नम्बर १ का वडाअध्यक्ष पोमा लामाको बारीमा बहुउपयोगि फल लोकट पाक्न थालेको छ । साउदीबाट उपाहार स्वरुप आएको उक्त लोकटको विरुवा पेमाले १५ वोट ट्रायलको रुपमा लगाएका थिए । अहिले दुई वटा बोटमा पाक्न थालेको उनले बताए ।
महंगो फल मध्य पर्ने लोकाट फल साउदीमा प्रति केजी १० देखि १२ रियल सम्म पर्ने उनी बताउँछन् । साउदीमा यस फललाई धेरै उपयोगी फलका रुपमा लिईन्छ विभिन्न रोग निको पार्ने विश्वास गरिन्छ उनले भने । खोकी, पेट रोग, कलेजोको विकार आदिमा पनि लोकत लाभदायक हुन्छ पेमा बताउँछन् । नेपालमा मैले देखेको छैन मैले सुरुवात गरेको छु नेपाल मै नपाउने भएसी बजार भाउको कुरा नभएको र अहिले स्वाद टेस्टका लागि बाडी रहेको उनी बताउँछन् ।
यो फल बारे भारतिय पत्रिका अर्थले निकै उपयोगी भनेर लेखेको छ । उक्त पत्रिकाले लेखेको छ ।
लोकट के हो ?
लोकट एक अमिलो/मिठो फल हो । यो स्वादिलो हुनुका साथै स्वस्थकर पनि हुन्छ । लोकत औषधीको रूपमा पनि प्रयोग गरिन्छ। यो सदाबहार रूख हो । यो रूख मध्यम आकारको र हाँगा भएको हुन्छ । यसको फल काँचो अवस्थामा हरियो हुन्छन् र पाकेपछि पहेंलो हुन्छन् ।
विभिन्न भाषाहरूमा लोकट फलहरूको नाम
लोकटको ल्याटिन नाम Eriobotrya japonica (Eriobotrya japonica (Thunb.) Lindl. and Syn-Mespilus japonica Thunb.) हो। यो Rosaceae परिवारको बोट हो।अङ्ग्रेजी र विभिन्न भारतीय भाषाहरूमा यसको नाम निम्नानुसार छ:
हिन्दी (हिन्दीमा loquat फल) – लुकाट, लोकत, Logat
अङ्ग्रेजी (अङ्ग्रेजीमा lokat): Loquat, Japanese medlar, Japan quince, Chinese medlar
संस्कृत – लोटक
उर्दू – लखोटा
कन्नड़ – लकोटे
गुजराती – लुगाट, लकोटेहनु
तमिल – इलाकोट्टा, नोक्कोट्टा, लकट्टा
नेपाली – माया, लोकत
मराठी – लोकत
मलयालम – नेस्प्ले
लाभ र उपयोगहरू
लोकट छालाको स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुन्छ । आँखाको गडबडीमा पनि फाइदा पाइन्छ । तौल घटाउने, रक्तचाप स्थिर राख्ने जस्ता समस्यामा लोकट फलले फाइदा गर्छ । यहाँ विभिन्न रोगहरूमा लोकत प्रयोग गर्ने विधिहरू छन्:
चिसो र खोकी संग लड्न लोकत फल र पातको लाभ
खोकी रोगमा लोकटको फाइदा पाइन्छ । रुघाखोकी, रुघाखोकी, सास फेर्न गाह्रो हुने र नाकबाट रगत बग्ने रोगमा फाइदा हुन्छ । कास (खोकी), रुघाखोकी, सास फेर्न लाग्ने रोगमा १०-१५ मिलिलिटरको कासो सेवन गर्दा फाइदा हुन्छ।
- पेटको रोगमा पनि लोकतले फाइदा गर्छ । loquat रूट को निकासी प्रयोग गर्नुहोस्। यसले अपचको समस्यामा फाइदा पुर्याउँछ । लोकतका पातहरूको 10-20 मिलीलीटर डिकोक्शन खानुहोस् । यस कारणले पखाला, पेचिश र बान्तामा फाइदा हुन्छ ।
- लोकत फलको सिरप (जूस) सेवन गर्दा पाचन प्रणालीको समस्या निको हुन्छ र भोक पनि लाग्न थाल्छ ।
- केही अनुसन्धानका अनुसार लोकतमा यस्तो औषधीय गुण हुन्छ जसले बढेको कोलेस्ट्रोललाई कम गर्न मद्दत गर्छ।
- लोकटमा एन्टि-मधुमेह गुण पनि हुन्छ, जसले मधुमेहका लक्षणहरूलाई कम गर्न पनि मद्दत गर्छ।
- एक अनुसन्धानका अनुसार लक्वाटमा रोग प्रतिरोधी क्षमता बढाउने गुण पनि पाइन्छ, जसले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाएर स्वस्थ रहन मद्दत गर्छ ।
- एक अनुसन्धानका अनुसार लक्वाटमा एन्टी-ओबेसिटी अर्थात बोसो घटाउने गुण हुन्छ जसले तौल नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ।
- एक अनुसन्धानका अनुसार लोकतमा पाइने क्याल्सियमको उचित मात्राले हड्डीलाई मजबुत बनाउन पनि मद्दत गर्छ ।
